Vooruitblik 2025
Op zee
De verkenningen naar aanlandingen voor de periode 2031-2040 zijn in volle gang. Naar verwachting worden de resultaten van PAWOZ (aanlandingen bij de Eemshaven) medio 2025 opgeleverd. Daarna kunnen de Projectprocedures voor deze aanlandingen van start. Ook het Programma VAWOZ (onderzoek naar aanlandlocaties in de rest van Nederland) gaat verder met vervolgonderzoek: hiervoor worden het plan-MER en de Integrale effectenanalyse opgesteld, en op basis hiervan een ontwerpprogramma. Hierin komen de meest kansrijke routes voor stroomkabels en waterstofleidingen, die in een ruimtelijke procedure verder worden uitgewerkt.
Op land
Procedure nieuwe kerncentrale in volle gang
Aankomend jaar is de procedure voor de nieuwe kerncentrales in volle vaart onderweg. Zo start in 2025 het milieuonderzoek dat nodig is om een locatiebesluit te kunnen nemen.
Hoogspanningsprojecten
Komend jaar zullen weer een aantal belangrijke uitbreidingen van het hoogspanningsnet richting afronding van de verkenningsfase van de procedure gaan. Naar verwachting zal de (ontwerp-)Voorkeursbeslissing gepubliceerd worden voor het project Diemen-Lelystad-Ens, waarmee de exacte loop van de hoogspanningsverbinding wordt bepaald. Ook zullen weer een aantal nieuwe projecten van start gaan, waaronder de procedure voor nieuwe hoogspanningsstations bij Amsterdam-Zuidoost en in de omgeving van Wijchen. Deze zijn belangrijk om de elektriciteitsbehoefte rondom Amsterdam en Eindhoven (bijvoorbeeld Brainport) te kunnen voorzien. Ook gaat een aantal opwaarderingsprojecten voor bestaande hoogspanningsverbindingen van start.
Waterstof
Voor waterstofprojecten staan er het komend jaar veel mijlpalen op de planning. Voor de waterstofnetten Drenthe-Overijssel en Zuidwest-Nederland en de ondergrondse waterstofopslag HyStock worden begin 2025 de Voorkeursalternatieven vastgesteld. De waterstofnetten West-Nederland en Oost-Nederland gaan formeel van start; begin 2025 wordt voor beide het Voornemen en voorstel voor participatie gepubliceerd. Bij de waterstofnetten Groningen en Noorzeekanaalgebied wordt toegewerkt naar het ontwerpprojectbesluit eind 2025. Ook zullen we beginnen met een nieuw project: het waterstofnetwerk Limburg.
CO₂-opslagprojecten
In 2025 verwachten we de overige benodigde ontwerpvergunningen voor het Aramis CO₂-opslagproject te publiceren. Daarnaast verwachten we in het tweede kwartaal de vaststelling van het Projectbesluit en eerste vergunningen. Daarna is nog beroep bij de Raad van State mogelijk.
Verdere uitwerking van de versnellingsmaatregelen
In 2025 wordt verder gewerkt aan de uitvoering van de meest kansrijke opties voor versnelde realisatie van energieprojecten. Hierbij gaat het om het voorbereiden van diverse optimalisaties in de Projectprocedure. Ook wordt gewerkt aan opties om de aanleg van het landelijke transportnetwerk voor waterstof te versnellen met meer coördinatie van vergu nningsprocedures. Het komend jaar zal ook worden ingezet op de herziene Europese richtlijn voor de promotie van hernieuwbare energie (REDIII). Deze richtlijn bevat mogelijkheden om de energietransitie te versnellen en biedt bevoegde gezagen de kans om versnellingsgebieden aan te dragen. Ook stikstof blijft een belangrijk thema. We verkennen of een bredere stikstofaanpak voor energie-infrastructuur juridisch haalbaar is, ook omdat deze projecten stikstofreductie in de toekomst mogelijk maken.
Op zee
De verkenningen naar aanlandingen voor de periode 2031-2040 zijn in volle gang. Naar verwachting worden de resultaten van PAWOZ (aanlandingen bij de Eemshaven) medio 2025 opgeleverd. Daarna kunnen de Projectprocedures voor deze aanlandingen van start. Ook het Programma VAWOZ (onderzoek naar aanlandlocaties in de rest van Nederland) gaat verder met vervolgonderzoek: hiervoor worden het plan-MER en de Integrale effectenanalyse opgesteld, en op basis hiervan een ontwerpprogramma. Hierin komen de meest kansrijke routes voor stroomkabels en waterstofleidingen, die in een ruimtelijke procedure verder worden uitgewerkt.
Op land
Procedure nieuwe kerncentrale in volle gang
Aankomend jaar is de procedure voor de nieuwe kerncentrales in volle vaart onderweg. Zo start in 2025 het milieuonderzoek dat nodig is om een locatiebesluit te kunnen nemen.
Hoogspanningsprojecten
Komend jaar zullen weer een aantal belangrijke uitbreidingen van het hoogspanningsnet richting afronding van de verkenningsfase van de procedure gaan. Naar verwachting zal de (ontwerp-)Voorkeursbeslissing gepubliceerd worden voor het project Diemen-Lelystad-Ens, waarmee de exacte loop van de hoogspanningsverbinding wordt bepaald. Ook zullen weer een aantal nieuwe projecten van start gaan, waaronder de procedure voor nieuwe hoogspanningsstations bij Amsterdam-Zuidoost en in de omgeving van Wijchen. Deze zijn belangrijk om de elektriciteitsbehoefte rondom Amsterdam en Eindhoven (bijvoorbeeld Brainport) te kunnen voorzien. Ook gaat een aantal opwaarderingsprojecten voor bestaande hoogspanningsverbindingen van start.
Waterstof
Voor waterstofprojecten staan er het komend jaar veel mijlpalen op de planning. Voor de waterstofnetten Drenthe-Overijssel en Zuidwest-Nederland en de ondergrondse waterstofopslag HyStock worden begin 2025 de Voorkeursalternatieven vastgesteld. De waterstofnetten West-Nederland en Oost-Nederland gaan formeel van start; begin 2025 wordt voor beide het Voornemen en voorstel voor participatie gepubliceerd. Bij de waterstofnetten Groningen en Noorzeekanaalgebied wordt toegewerkt naar het ontwerpprojectbesluit eind 2025. Ook zullen we beginnen met een nieuw project: het waterstofnetwerk Limburg.
CO₂-opslagprojecten
In 2025 verwachten we de overige benodigde ontwerpvergunningen voor het Aramis CO₂-opslagproject te publiceren. Daarnaast verwachten we in het tweede kwartaal de vaststelling van het Projectbesluit en eerste vergunningen. Daarna is nog beroep bij de Raad van State mogelijk.
Verdere uitwerking van de versnellingsmaatregelen
In 2025 wordt verder gewerkt aan de uitvoering van de meest kansrijke opties voor versnelde realisatie van energieprojecten. Hierbij gaat het om het voorbereiden van diverse optimalisaties in de Projectprocedure. Ook wordt gewerkt aan opties om de aanleg van het landelijke transportnetwerk voor waterstof te versnellen met meer coördinatie van vergu nningsprocedures. Het komend jaar zal ook worden ingezet op de herziene Europese richtlijn voor de promotie van hernieuwbare energie (REDIII). Deze richtlijn bevat mogelijkheden om de energietransitie te versnellen en biedt bevoegde gezagen de kans om versnellingsgebieden aan te dragen. Ook stikstof blijft een belangrijk thema. We verkennen of een bredere stikstofaanpak voor energie-infrastructuur juridisch haalbaar is, ook omdat deze projecten stikstofreductie in de toekomst mogelijk maken.
Vooruitblik 2025