Resultaten
Voortgang van energieprojecten in 2024
Omdat veel grote energieprojecten in de benodigde procedures zitten, is de voortgang niet altijd zichtbaar. Toch is ook afgelopen jaar weer veel vooruitgang geboekt in grote energieprojecten, zowel op land als op zee.
Voortgang Netten op zee
In 2024 is hard gewerkt aan de aanlandingen voor windenergie op zee naar land. Deze projecten moeten de ambitie van 21 gigawatt (GW) windenergie op zee rond 2030 mogelijk maken. Verschillende projecten hebben hiervoor belangrijke mijlpalen behaald. Na een uitgebreide voorbereiding en drie jaar bouwen op land en op zee, is de netaansluiting voor Hollandse Kust (west) Alpha officieel klaar voor ingebruikname. Voor de projecten Nederwiek 1 (aanlanding in Borssele) en Nederwiek 2 (aanlanding bij de Maasvlakte) zijn de definitieve besluiten gepubliceerd.
Ook de zoektocht naar aanlandlocaties voor toekomstige windparken is verder gevorderd. Voor het landelijke Programma VAWOZ is het definitieve onderzoeksplan, de Notitie Reikwijdte en Detailniveau (NRD), gepubliceerd. Hierin staat hoe en wat we onderzoeken om de windenergie van zee aan land te brengen in de periode 2031-2040.
Op land
Start procedure voor de bouw van twee nieuwe kerncentrales
In februari 2024 is het Voornemen en voorstel voor participatie gepubliceerd voor de nieuwbouw van twee kerncentrales. Dit is de eerste stap van de Projectprocedure op weg naar een definitieve locatiekeuze en uiteindelijk een Projectbesluit. In het Voornemen en voorstel voor participatie staat dat in ieder geval de gebieden Maasvlakte 1 en Sloegebied (omgeving Borssele) worden onderzocht. In september is dit naar aanleiding van de reacties op het Voornemen en voorstel voor participatie en aanvullend onderzoek uitgebreid met de gebieden Maasvlakte II en Terneuzen.
Hoogspanningsprojecten
Er is volop voortgang in de ruimtelijke inpassing van nieuwe grootschalige energie-infrastructuur voor het elektriciteitsnet. Er is dit jaar weer een behoorlijk aantal nieuwe projecten opgestart, waaronder het 380 kV-station bij Moerdijk en een nieuwe hoogspanningsverbinding tussen Maasbracht en Eindhoven.
Ook bij lopende procedures zijn grote stappen gezet. Voor meerdere 380 kV-projecten – waaronder de nieuwe hoogspanningsverbindingen Noord-Holland Noord, Vierverlaten-Ens en Diemen-Lelystad-Ens – zijn het afgelopen jaar concept- of definitieve NRD’s gepubliceerd. Voor het hoogspanningsstation in het Sloegebied werd het Voorkeursalternatief vastgesteld. Een belangrijke mijlpaal, want met deze stap is de locatie van het project vastgelegd. Kortom, er zijn weer grote stappen gezet richting verzwaring, versterking en uitbreiding van het Nederlandse hoogspanningsnet.
Waterstof
Het afgelopen jaar is goede voortgang geboekt bij de waterstofprojecten die deel uitmaken van het landelijke waterstofnetwerk. Het waterstofnet Noordzeekanaalgebied was het eerste waterstofproject waarvoor een Voorkeursalternatief en Voorbereidingsbesluit zijn vastgesteld. Ook voor het waterstofnetwerk Groningen is dit jaar het concept Voorkeursalternatief gepubliceerd. Verder zijn de voorbereidingen begonnen van twee nieuwe waterstofprojecten: Oost-Nederland en West-Nederland. Naast concrete infrastructuurprojecten wordt voor waterstof gewerkt aan visievorming op nieuwe onderdelen, zoals de import van waterstof of het vervoer van ammoniak. Met deze visies geeft het kabinet duidelijkheid over zijn voorkeuren op dit thema, om onzekerheid in de markt weg te nemen.
Aandacht voor de Delta Rhine Corridor
De Delta Rhine Corridor is het initiatief om ondergrondse buisleidingen aan te leggen tussen Rotterdam en de Duitse grens bij Venlo, via de industrie in Moerdijk. In 2024 is gebleken dat de bundeling van meerdere modaliteiten, waaronder ammoniak en gelijkstroomkabels, zorgt voor te grote complexiteit en daarmee vertraging van het hele project. Daarom is begin december 2024 door de betrokken ministers besloten dat de Delta Rhine Corridor verder wordt ontwikkeld alleen voor waterstof en CO₂. Deze beslissing is nodig om perspectief te houden op tijdige verduurzaming van de industrie. De consequentie van dit besluit is wel dat er voor de diepe aanlanding van windenergie van zee naar een andere route gezocht moet worden.
CO₂-opslagprojecten
Voor CO₂-opslagprojecten zijn meerdere grote mijlpalen bereikt. Zo startte in het begin van het jaar de aanleg van de Porthos-infrastructuur. Naar verwachting werkt het systeem in de loop van 2026. Hiermee kunnen bedrijven circa 2,5 megaton CO₂ per jaar gedurende vijftien jaar opslaan in gasvelden onder de Noordzee. Ook het tweede grote CO₂-opslagproject, Aramis, heeft dit jaar belangrijke mijlpalen gehaald. Dit jaar zijn het ontwerpprojectbesluit, een aantal ontwerpbesluiten en het Milieueffectrapport voor dit project gepubliceerd.
Ontwikkelingen binnen het MIEK
Nieuwe MIEK-projecten in 2024
Het afgelopen jaar zijn drie nieuwe projecten toegelaten tot het nationale MIEK. De nieuwe nationale MIEK-projecten zijn:
Elektriciteit: de pocket Noordoost-Brabant, bestaande uit een nieuw 380/150 kV-station in Wijchen, een 150 kV-kabelverbinding tussen Wijchen en Oss en de uitbreiding van het bestaande 150 kV-station in Oss.
CO₂: doorontwikkeling van het CO₂-netwerk voor industrie in het Noordzeekanaalgebied.
Diverse grondstoffen: de ontwikkeling van een Multi-UtiliteitenKruising in de Schelde-Deltaregio. Dit is een tunnel waar bijvoorbeeld een hoogspanningsverbinding, ammoniak en CO₂ samen door één tunnelbuis getransporteerd kunnen worden.
CO2: Delta Schelde Connection: een CO2-buisleiding tussenAntwerpen, Moerdijk en Rotterdam, met een aftakking naarZeeland.
Meer informatie over deze projecten vindt u in de projectbladen van deze website.
Oplevering Cluster Energie Strategieën (CES’en) 3.0
Dit jaar ontwikkelden de industrieclusters in Nederland voor de derde keer hun CES’en. Hiermee brengt elk industriecluster in beeld hoe het gaat verduurzamen, wat de beoogde energievraag hiervoor is en welke energie-infrastructuur nodig is om de verduurzaming te realiseren als ook input voor scenario's door de netbeheerders.
Versnellingsmaatregelen
Om projecten op tijd te realiseren werkt het ministerie van KGG aan verschillende versnellingsmaatregelen ter ondersteuning. Zo kwam in de zomer het voornemen in internetconsultatie om meerdere (ook regionale) projecten het stempel ‘van zwaarwegend maatschappelijk belang’ te geven. Hierdoor kunnen projecten een snellere beroepsprocedure doorlopen. Daarnaast bracht KGG in oktober het voorstel voor (her)invoering van de zogenoemde ‘gedoogplicht van rechtswege in de ontwerpfase’ in internetconsultatie. Dit voorstel maakt de uitvoering van voorbereidende onderzoeken gemakkelijker en voorkomt risico's op vertraging van soms wel anderhalf jaar. Ook is vorig jaar een expert- en pool ingericht. Deze pool helpt provincies en gemeenten om grootschalige ruimtelijke inpassingsprocedures op tijd uit te voeren.
Voortgang van energieprojecten in 2024
Omdat veel grote energieprojecten in de benodigde procedures zitten, is de voortgang niet altijd zichtbaar. Toch is ook afgelopen jaar weer veel vooruitgang geboekt in grote energieprojecten, zowel op land als op zee.
Voortgang Netten op zee
In 2024 is hard gewerkt aan de aanlandingen voor windenergie op zee naar land. Deze projecten moeten de ambitie van 21 gigawatt (GW) windenergie op zee rond 2030 mogelijk maken. Verschillende projecten hebben hiervoor belangrijke mijlpalen behaald. Na een uitgebreide voorbereiding en drie jaar bouwen op land en op zee, is de netaansluiting voor Hollandse Kust (west) Alpha officieel klaar voor ingebruikname. Voor de projecten Nederwiek 1 (aanlanding in Borssele) en Nederwiek 2 (aanlanding bij de Maasvlakte) zijn de definitieve besluiten gepubliceerd.
Ook de zoektocht naar aanlandlocaties voor toekomstige windparken is verder gevorderd. Voor het landelijke Programma VAWOZ is het definitieve onderzoeksplan, de Notitie Reikwijdte en Detailniveau (NRD), gepubliceerd. Hierin staat hoe en wat we onderzoeken om de windenergie van zee aan land te brengen in de periode 2031-2040.
Op land
Start procedure voor de bouw van twee nieuwe kerncentrales
In februari 2024 is het Voornemen en voorstel voor participatie gepubliceerd voor de nieuwbouw van twee kerncentrales. Dit is de eerste stap van de Projectprocedure op weg naar een definitieve locatiekeuze en uiteindelijk een Projectbesluit. In het Voornemen en voorstel voor participatie staat dat in ieder geval de gebieden Maasvlakte 1 en Sloegebied (omgeving Borssele) worden onderzocht. In september is dit naar aanleiding van de reacties op het Voornemen en voorstel voor participatie en aanvullend onderzoek uitgebreid met de gebieden Maasvlakte II en Terneuzen.
Hoogspanningsprojecten
Er is volop voortgang in de ruimtelijke inpassing van nieuwe grootschalige energie-infrastructuur voor het elektriciteitsnet. Er is dit jaar weer een behoorlijk aantal nieuwe projecten opgestart, waaronder het 380 kV-station bij Moerdijk en een nieuwe hoogspanningsverbinding tussen Maasbracht en Eindhoven.
Ook bij lopende procedures zijn grote stappen gezet. Voor meerdere 380 kV-projecten – waaronder de nieuwe hoogspanningsverbindingen Noord-Holland Noord, Vierverlaten-Ens en Diemen-Lelystad-Ens – zijn het afgelopen jaar concept- of definitieve NRD’s gepubliceerd. Voor het hoogspanningsstation in het Sloegebied werd het Voorkeursalternatief vastgesteld. Een belangrijke mijlpaal, want met deze stap is de locatie van het project vastgelegd. Kortom, er zijn weer grote stappen gezet richting verzwaring, versterking en uitbreiding van het Nederlandse hoogspanningsnet.
Waterstof
Het afgelopen jaar is goede voortgang geboekt bij de waterstofprojecten die deel uitmaken van het landelijke waterstofnetwerk. Het waterstofnet Noordzeekanaalgebied was het eerste waterstofproject waarvoor een Voorkeursalternatief en Voorbereidingsbesluit zijn vastgesteld. Ook voor het waterstofnetwerk Groningen is dit jaar het concept Voorkeursalternatief gepubliceerd. Verder zijn de voorbereidingen begonnen van twee nieuwe waterstofprojecten: Oost-Nederland en West-Nederland. Naast concrete infrastructuurprojecten wordt voor waterstof gewerkt aan visievorming op nieuwe onderdelen, zoals de import van waterstof of het vervoer van ammoniak. Met deze visies geeft het kabinet duidelijkheid over zijn voorkeuren op dit thema, om onzekerheid in de markt weg te nemen.
Aandacht voor de Delta Rhine Corridor
De Delta Rhine Corridor is het initiatief om ondergrondse buisleidingen aan te leggen tussen Rotterdam en de Duitse grens bij Venlo, via de industrie in Moerdijk. In 2024 is gebleken dat de bundeling van meerdere modaliteiten, waaronder ammoniak en gelijkstroomkabels, zorgt voor te grote complexiteit en daarmee vertraging van het hele project. Daarom is begin december 2024 door de betrokken ministers besloten dat de Delta Rhine Corridor verder wordt ontwikkeld alleen voor waterstof en CO₂. Deze beslissing is nodig om perspectief te houden op tijdige verduurzaming van de industrie. De consequentie van dit besluit is wel dat er voor de diepe aanlanding van windenergie van zee naar een andere route gezocht moet worden.
CO₂-opslagprojecten
Voor CO₂-opslagprojecten zijn meerdere grote mijlpalen bereikt. Zo startte in het begin van het jaar de aanleg van de Porthos-infrastructuur. Naar verwachting werkt het systeem in de loop van 2026. Hiermee kunnen bedrijven circa 2,5 megaton CO₂ per jaar gedurende vijftien jaar opslaan in gasvelden onder de Noordzee. Ook het tweede grote CO₂-opslagproject, Aramis, heeft dit jaar belangrijke mijlpalen gehaald. Dit jaar zijn het ontwerpprojectbesluit, een aantal ontwerpbesluiten en het Milieueffectrapport voor dit project gepubliceerd.
Ontwikkelingen binnen het MIEK
Nieuwe MIEK-projecten in 2024
Het afgelopen jaar zijn drie nieuwe projecten toegelaten tot het nationale MIEK. De nieuwe nationale MIEK-projecten zijn:
Elektriciteit: de pocket Noordoost-Brabant, bestaande uit een nieuw 380/150 kV-station in Wijchen, een 150 kV-kabelverbinding tussen Wijchen en Oss en de uitbreiding van het bestaande 150 kV-station in Oss.
CO₂: doorontwikkeling van het CO₂-netwerk voor industrie in het Noordzeekanaalgebied.
Diverse grondstoffen: de ontwikkeling van een Multi-UtiliteitenKruising in de Schelde-Deltaregio. Dit is een tunnel waar bijvoorbeeld een hoogspanningsverbinding, ammoniak en CO₂ samen door één tunnelbuis getransporteerd kunnen worden.
CO2: Delta Schelde Connection: een CO2-buisleiding tussenAntwerpen, Moerdijk en Rotterdam, met een aftakking naarZeeland.
Meer informatie over deze projecten vindt u in de projectbladen van deze website.
Oplevering Cluster Energie Strategieën (CES’en) 3.0
Dit jaar ontwikkelden de industrieclusters in Nederland voor de derde keer hun CES’en. Hiermee brengt elk industriecluster in beeld hoe het gaat verduurzamen, wat de beoogde energievraag hiervoor is en welke energie-infrastructuur nodig is om de verduurzaming te realiseren als ook input voor scenario's door de netbeheerders.
Versnellingsmaatregelen
Om projecten op tijd te realiseren werkt het ministerie van KGG aan verschillende versnellingsmaatregelen ter ondersteuning. Zo kwam in de zomer het voornemen in internetconsultatie om meerdere (ook regionale) projecten het stempel ‘van zwaarwegend maatschappelijk belang’ te geven. Hierdoor kunnen projecten een snellere beroepsprocedure doorlopen. Daarnaast bracht KGG in oktober het voorstel voor (her)invoering van de zogenoemde ‘gedoogplicht van rechtswege in de ontwerpfase’ in internetconsultatie. Dit voorstel maakt de uitvoering van voorbereidende onderzoeken gemakkelijker en voorkomt risico's op vertraging van soms wel anderhalf jaar. Ook is vorig jaar een expert- en pool ingericht. Deze pool helpt provincies en gemeenten om grootschalige ruimtelijke inpassingsprocedures op tijd uit te voeren.
Resultaten