“Energieprojecten zijn de basis voor groene groei”

Er wordt hard gewerkt aan de realisatie van grote energie-infrastructuur. Dat is een complexe opgave. Projecten duren lang en moeten zorgvuldig worden uitgevoerd, met oog voor de leefomgeving. Tegelijkertijd groeit de urgentie, want ook de vraag naar duurzame energie groeit steeds meer. Sinds dit jaar is het nieuwe ministerie van Klimaat en Groene Groei verantwoordelijk voor de realisatie van het energiesysteem. Minister Sophie Hermans vertelt meer over de ambities van het nieuwe kabinet. Ook legt ze uit hoe ze wil omgaan met alle complexiteit en met het belang van energie-infrastructuur voor groene groei.

Welke ambitie heeft het nieuwe kabinet met de energietransitie?
“Met dit regeerprogramma zetten we vol in op de energietransitie, klimaatbeleid en groene groei. We blijven doorwerken aan een schoon en betrouwbaar energiesysteem, met meer energie uit duurzame bronnen en meer kernenergie. Zo zorgen we dat we in Nederland altijd voldoende energie hebben. Het volle stroomnet aanpakken heeft daarbij echt onze prioriteit, zodat we onze industrie kunnen verduurzamen, nieuwe ­ economische kansen kunnen pakken en onze klimaatdoelen in het vizier houden. We willen daarom het tempo van de verbouwing van ons energiesysteem hoog houden.”

Hoe staat het met de voortgang?
“We hebben al flinke stappen gezet. De helft van onze elektriciteit komt nu al uit duurzame bronnen. In dit projectenboek zie je de enorme voortgang die in heel het land wordt geboekt. Daar mogen we trots op zijn. Tegelijkertijd is de opgave nog steeds fors en gaat iedereen hier iets van merken. We hebben het over duizenden kilometers aan kabels en buisleidingen die nog aangelegd worden. Alleen al in woonwijken moet één op de drie straten straks open om alles wat nodig is te kunnen aanleggen. Dit gaat niet vanzelf.

We staan bij de realisatie van energieprojecten voor enorme uitdagingen. Denk aan de schaarse ruimte om projecten in te passen, beperkte personele capaciteit, geringe stikstofruimte en en schaarste aan materialen. Tegelijkertijd neemt het aantal projecten toe en is er ook ruimte nodig voor andere prioriteiten, zoals de bouw van meer passende en betaalbare woningen. De verbouwing heeft ook gevolgen voor de leefomgeving, en het loopt – soms letterlijk – vast. Neem het stroomnet, waar de grote vraag naar meer elektriciteit op het netwerk voor files zorgt. Het is heel vervelend als bedrijven of woonwijken daardoor geen aansluiting kunnen krijgen.”

Hoe gaat de Rijksoverheid hieraan bijdragen?
“We gaan door met het uitbreiden en slimmer gebruiken van het energiesysteem. Ik wil zoveel mogelijk knelpunten helpen oplossen, zodat energieprojecten snel door kunnen. We passen wet- en regelgeving aan, zoals het doorlopen van een snellere beroepsprocedure voor duurzame projecten. We verkennen of een bredere stikstofaanpak voor energie-infrastructuur juridisch haalbaar is, ook omdat deze projecten stikstofreductie in de toekomst mogelijk maken.”

Energie-infrastructuur heeft nogal wat impact op de leefomgeving. Hoe gaat u daarmee om?
“Ik begrijp dat het voor mensen soms even slikken is. Een nieuw windpark, hoogspanningsstation of een elektriciteitsmast in de buurt is niet niks. Tijdens het bouwen en wanneer het er uiteindelijk staat. Juist daarom vind ik het belangrijk dat mensen in de omgeving meedenken. We luisteren naar omwonenden en nemen zorgen weg waar dat kan. We verkennen of we met gerichte investeringen de leefkwaliteit kunnen verbeteren in regio’s waar veel energie-infrastructuurprojecten samenkomen. Zo houden we Nederland leefbaar en maken we ons klaar voor het energiesysteem van de toekomst.”

Wat betekenen energieprojecten voor groene groei?
“Juist deze energieprojecten maken groene groei mogelijk. We hebben meer duurzame energie nodig om nieuwe woningen van stroom te voorzien of voor elektrisch rijden. Verder hebben we duurzame energie nodig om de industrie hier in Nederland te houden en te vergroenen. Dat zorgt voor banen én voor nieuwe producten en kennis die we elders in de wereld kunnen inzetten. Door energieprojecten op tijd te realiseren, pakken we de kansen die het toekomstig energiesysteem biedt. Hier ga ik me dan ook volop voor inzetten.”

Projectenboek Nationale Energieprojecten
Deze website wordt elk jaar bijgewerkt op basis van het ‘projectenboek Nationale Energieprojecten’ in Nederland. Dit projectenboek verschijnt ieder jaar. Het biedt een overzicht van alle lopende nationale energie-infrastructuurprojecten en programma’s. Het toont daarbij de status van alle lopende projecten tot en met 6 december 2024 (publicatie kamerbrief MIEK). De eerste hoofdstukken van het boek geven informatie over het overkoepelende energiesysteem en de projecten en uitdagingen die daarbij horen. Ook staat erin wat de Rijksoverheid doet om de belangrijke energie-infrastructuurprojecten zo snel mogelijk te realiseren. Verder in het boek leest u per regio meer over de lopende projecten. Bijvoorbeeld over de status en de beoogde realisatiedatum.